Elevation mask: Fabel, gevaar of een verbetering?

Trainen met een Elevation Mask wordt steeds meer toegepast, maar is dit een gevaar of een verbetering?

Om dit te begrijpen moeten we terug in de tijd. Voor de Nederlanders is het wielrennen een der belangrijkste sporten waarbij hoogte training al vroeg werd toegepast. In de jaren 60 en 70 gingen massa’s top-wielrenners naar de bergen om daar te trainen.

Het doel van de trainingen was om het hemoglobine gehalte, dat is het zuurstof dragende deel van onze rode bloedlichaampjes, in ons bloed te verhogen. Bij een verhoogt aantal zuurstof dragers was er meer zuurstof beschikbaar voor de spieren en konden daardoor de prestaties omhoog. Wetenschappelijk klopt dit allemaal. De voordelen van de hoogte stages waren van korte tijd en waren niet bij iedereen gelijk. Wat was daarvan de reden?

Trainen op hoogte brengt twee belangrijke factoren aan het licht. Allereerst is er de verminderde luchtdruk. Door een verminderde atmosferische druk is de hoeveelheid zuurstof in de lucht lager en de druk op het lichaam minder. Feitelijk hoeft een lichaam minder werk te verzetten om een resultaat te bereiken en heeft daardoor minder zuurstof nodig.

Maar wanneer je een extra zware inspanning levert moeten het aantal zuurstof dragers omhoog omdat de lucht minder zuurstof bevat, de druk lager is en het lichaam harder moete werken dan op zee niveau. Het resultaat is een verhoogt aantal rode bloedlichaampjes, hoger zuurstof transport en daardoor een verbetering van de prestatie. Let hierbij goed op, het gaat om de combinatie luchtdruk en verminderd zuurstof gehalte.

Hoogte trainingen bleken succesvol voor duursporten.

Sporten waarbij je een langere tijd in een bepaald tempo een prestatie leverde. Sporten waarbij een explosieve kracht noodzakelijk is waren uitgezonderd. Toch moeten we hier een vraagteken zetten. In Schotland zijn de Highland games waarbij explosieve kracht een noodzaak is voor een goede prestatie. Ook in deze gebieden komen atleten voor die enorm sterk en explosief zijn. Dit zou een aanwijzing kunnen zijn dat het werkt.

Gedurende de Highland games geven atleten een maximale krachtsinspanning en mogen dan van een lange rustpauze genieten. De explosie duurt seconden, de rust vele minuten. Er is geen sprake van een snel herhalende explosieve actie.

Nu het masker. De werking is eenvoudig. Het masker blokkeert een goede maximale ademhaling. Er is een restrictie op inkomend zuurstof. Bij sommige maskers is dit regelbaar terwijl bij anderen er filters gewisseld moeten worden om een drukverandering te krijgen. Het idee achter dit masker is de zuurstof toevoer te verminderen waardoor het lichaam meer rode bloedcellen aan moet maken om een gelijk blijvende hoeveelheid zuurstof te realiseren.

Wat missen we hier. Allereest de belangrijke luchtdruk. In de sportschool blijft deze gelijk als op straat en eigenlijk in je hele omgeving. Je bent niet op een hoogte dus een van de belangrijkste factoren van de methode ontbreekt. Hoogte trainingen duren weken een masker training neemt hooguit een half uur in beslag.

Je mist daardoor een belangrijke factor tijd. Het lichaam krijgt onvoldoende tijd om een goede reden tot aanpassing te hebben. Je zou het masker dag en nacht moeten op hebben om een resultaat te bereiken.

Nu komt de vraag die iedereen op de tong brand: werkt het masker nu wel of niet?

Het antwoord daarop is twee ledig. Voor de redenen waarop het op de markt is gekomen kan gerust gesteld worden dat het niet werkt. Totaal niet en is het kopen ervan volslagen onzin. Bij sporten als gewichtheffen, fitness, cross fit is het ronduit belachelijk.

Maar bij gevechtsporten is er een edge. Ook hiervoor moeten we terug in de tijd en weten alleen de heel fanatieke vechters dat wij dit deden. In de jaren 70 en 80 moesten wij ons voorbereiden op gevechten in Thailand, Hong Kong, Japen en verder. Landen waar zowel de vochtigheidsgraad als de temperatuur extreem verschilden van de onze. Om dit te ondervangen gingen wij trainen in kassen en de sauna. Soms geheel in bepakking.

Zowel in de kassen als de sauna was een hoge luchtvochtigheidsgraad en relatief hoge temperaturen. Ons doel was de tropische situatie na te bootsen. In deze trainingssituaties was het moeilijk te ademen. De omstandigheden belemmerden ons tot het uiterste te gaan. Hierdoor hadden de Thai een voorsprong dachten wij. Later bleek dat vooral acclimatisatie en vliegen de boosdoeners waren van onze conditie tekorten. We doken bij wijze van spreken uit het vliegtuig de ring in met een jetlag en slechte voeding. Een fout waarvan wij hebben geleerd.

Maar wat heeft dit met de maskers te maken? Alles. Ook nu weer gaat het sprookje dat beperkte mogelijkheden tot verbeterde prestaties leid de ronde. De commercie huurt mensen in om de producten te verkopen. Vraag is nu of dit lukt. Het antwoord is ja. Er worden duizenden maskers verkocht die binnen een paar weken weer de kast in gaan.

Is het gevaarlijk?

Ja! Voor mensen met COPD, hart en vaatziekten, diabetisch en zo is er nog een rij andere ziekten is het levensgevaarlijk en is spelen met je ademhaling gelijk aan spelen met je leven.

Heeft het voordelen? Ja. Maar bij een hele kleine groep die zeer goed voorgelicht en begeleid moet worden. De voordelen komen uit een heel andere hoek dan je zal verwachten. Trainen met een masker kan helpen bij angst controle, wedstrijd recuperatie tijd, inhalatie maximalisatie, zuurstof efficiency en herstel na aanslaan. Zaken waar alleen een ervaren wedstrijdvechter wat heeft die onder de juiste begeleiding traint.

Toch is er nog een voordeel waar niemand aan denkt. Het masker blijkt een unieke functie te hebben wij mensen die aan wurgsex doen. Het wurgen is niet meer noodzakelijk wanneer het masker op maximaal word ingesteld. Eindelijk een positieve ontwikkeling waarbij doden worden voorkomen.

Wil je er toch een kopen? Ga dan naar een winkel met professioneel personeel die weet waarover ze praten want dan loop jij tenminste geen risico en krijg je een eerslijk advies en test.

Auteur: Arnaud van der Veere